Yazar: Valda Roric
Çevirmen: Drake T. Wolfgang
“Mortal Kombat” geniş bir mitolojiye dayanmaktadır. Sadece icat edilmiş efsanelerden ibaret değildir, aynı zamanda çeşitli dünya mitolojilerinden de esinlenilmiştir. Bu makale, gerçek mitlerden alınan öğelere göz atacak ve Mortal Kombat’ta boy gösteren, konuyla en çok ilişkisi olan yönleri inceleyecektir.
Âlemlerin Çoğulluğu
Mortal Kombat, çok sayıda âlem fikrini ortaya koymaktadır. Her âlemin temsilcileri, diğer âlemleri ele geçirmek ya da bastırmak isteyen diğer “Dış Dünya” savaşçıları ile savaşmak zorundadır. Mortal Kombat içerisinde, Dünya Âlemi “Evrenin Cevheri” olarak lanse edilmekte, nihai ödül olarak kabul edilmektedir.
Çoklu âlemler fikri Mortal Kombat içerisinde yeni ortaya atılmış bir fikir değildir. Aslında, bu fikir oldukça eskidir. Eski İskandinav mitolojisinde dokuz temel âlemden bahsedilmektedir. Bu âlemlerin arasında, Dünya Âlemi Midgard insanların yaşadığı yer olarak kabul edilir. Diğer âlemlerin sakinlerinin bazıları, insanlara karşı yardımsever bir tutum sergilemiş olup (Asgard Tanrıları gibi), bazıları ise onlara karşı düşmanca davranmıştır (Jotunheim’in Buz Devleri gibi). İskandinav Mitolojisinin bu dokuz âlemi, Yggdrasil adlı bir evren ağacının dallarıyla birbirine bağlıdır.
İskandinav mitolojisi, diğer âlemlerden bahseden tek inanç sistemi değildir. Başka kültürler ve dinler de diğer âlemlerden gelip dünyayı ziyaret etmiş olan tanrılardan bahsetmektedir.
Reptilyanlar ve Banshee’ler
Peki ya gezegensel bir felaketin dinozorları yok etmediği başka gezegenlerde, bir tür insansı varlık, sürüngenlerden (ya da dinozorlardan) evrilseydi? Reptilyan imgesinin üzerine kurulu olan prensip budur. Reptilyanlar kendi dünyalarında geliştiler ve evrilip, bütün bir medeniyeti inşa eden akıllı insansı varlıklar haline geldiler.
Güçlü savaşçılar olmalarına rağmen, reptilyanların âlemi dış dünya (Outworld) tarafından fethedildi. Yine de sürüngenlerden gelişen bu insansı varlıklar teorisi ilginçliğini sürdürmektedir. Ayrıca bu teori, Süper Mario serisinde de gösterilmektedir.
Mortal Kombat’ta Kraliçe Sindel bir Edenian’dır ancak kendine özgü olan çığlık atmak yeteneği, tipik bir Banshee’nin karakteristik özelliğidir. Banshee, İrlanda’dan gelen mitolojik bir varlıktır. İrlanda klanlarından birinin aile üyesi öldüğü zaman, bu varlığın çok gürültülü bir çığlık attığı söylenirdi. Banshee’ler uzun saçlı ve kırmızı gözlü olarak tanımlanmaktadır. Kraliçe Sindel, kendine özgü çığlığı ve uzun saçlarıyla bilinir ve bu özelliklerini rakipleriyle savaşırken, onları manipüle etmek için kullanır.
Büyü ve Ruh Emiciliği
Genellikle büyücülük (sorcery) deyimi, sihir (magic) için kullanılmakta olan başka bir terimdir. Ancak Latincede büyücülük, “kötülük etme/kabahat işleme”, “fesatlık” ya da zararlı sihir anlamına gelen “maleficium” terimi ile bağlantılıdır. Mortal Kombat’ta büyücülük, kara büyüyle bir hayli bağlantılıdır. Dış Dünyanın (Outworld) kötü şöhretli ana büyücüsü Shang Tsung’dur. Shang Tsung dövüşün finali olarak bilinen “fatality” hareketi ile mağlup ettiği düşmanlarının ruhlarını emmesi ile bilinir.
Shang Tsung insan olduğu çağlarda karanlık sanatları İmparator Shao Khan’dan öğrenmiştir. Yüzyıllar boyunca birçok ruhu emdiği ve bu ruhlardan güç aldığı için Raiden, onunla yüzleşmenin “bir kişi ile değil, bütün bir lejyonla” yüzleşmeye bedel olduğunu söyler.
“Ruh emiciliği” fikri de eskiye dayanmaktadır. Şeytanların ruhsal anlaşma yoluyla ruhları ele geçirdiği yani ruh emiciliği yaptığı söylenir.
Buradaki diğer bir konu ise birinin Chi ya da hayati enerjisini alma fikridir. Çin mitolojisinde, Jiang Shi, Shang Tsung’un savaşta mağlup ettiği insanların ruhunu ele geçirmesi gibi, onların hayat enerjilerinden beslenen bir vampir türüdür.
Hortlaklar
Cehennemi ziyaret etmenin, insanları bir daha eskisi gibi olamayacakları şekilde değiştirdiği söylenir. Mortal Kombat’ta bu durum, büyücü Quan Chi’nin yönettiği Netherworld’ü ziyaret edenler için geçerlidir. Quan Chi’nin müdahalesi sonrasında Mortal Kombat’ın savaşçılarından bazıları hortlak (Revenant) olarak geri dönmüştür.
Hortlaklar, yaşayanlara musallat olmak için canlandırıldığına inanılan yürüyen ölülerdir. Hortlaklara olan inanç, günümüz Romanya’sının kırsal bölgelerinde halen var olmaktadır. Rumenler onları “Strigoi” şeklinde çağırmaktadır. Bir Strigoi, yaşayan akrabalarına ya da kendisine haksızlık yapan kişilere musallat olmak için mezarından doğmaktadır.
Raijin ve Fuujin
Mortal Kombat’ta, Raiden “Gök Gürültüsü ve Şimşek” tanrısıdır ve Fuujin de rüzgarları kontrol etmektedir. Raiden, Dünya Âleminin koruyucusudur ve Dış Dünya’ya (Outworld) karşı olan dövüş turnuvasındaki dünyalı insanların akıl hocasıdır.
Japon mitolojisinde Raiden (Raijin), gök gürültüsü, şimşek ve fırtınaların tanrısıdır. Kökenleri Şinto dininin başlangıcına kadar izlenebilir. Neredeyse her zaman Rüzgar Tanrısı Fuujin ile ilişkilendirilir. Bu iki karakter genellikle birlikte tasvir edilir. Fuujin (Futen) en eski Şinto tanrılarından biridir ve mitolojide büyücü benzeri bir şeytan gibi tavsir edilir.
Sonuç
Bunlar Mortal Kombat’ın ilham aldığı engin mitolojilerin en önemli örneklerinden sadece bazılarıdır. Gerçekte Mortal Kombat hikayesi çok daha karmaşıktır ve detaylı olarak incelenmelidir.
Ana görsel: Mortal Kombat X – Raiden. (inforumatik/ CC BY NC SA 2.0 )
Yazının orijinali:
Redaksiyon: Büşra Erturan
İskandinav Mitolojisi
Yaşayan Ölüler: Çinli Zıplayan Vampirler
Britanyalı Cadıların Kanlı Tarihi | Malleus Maleficarum