Tomoe Gozen
Tomoe Gozen – 12. Yüzyılın Korkulan Japon Kadın Savaşçısı
Yazar: Ḏḥwty
Çevirmen: Büşra Erturan
Geçmişteki çoğu toplumda genellikle savaşın kanlı işleriyle meşgul olanlar erkeklerdi. Yine de, geleneksel olarak erkek hakimiyetindeki bu işlerde isim yapmayı başaran kadınlara dair tarihsel kayıtlar da vardır. Bu kadınlar sadece korkulan savaşçılar olarak değil, aynı zamanda kurnaz stratejistler ve ilham verici liderler olarak da tanınıyorlardı. Savaşta, erkek meslektaşlarıyla –eğer daha iyi değillerse- kesinlikle eşittiler. Antik dünyadan bu figürler arasında; Halikarnas Kraliçesi Artemisia, Iceni Kraliçesi Boudica, Palmyra Kraliçesi Zenobia yer almaktadır.
Diğer pek çok toplumda olduğu gibi, feodal Japonya’da savaş çoğunlukla erkek meselesiydi. Fakat bu toplumda bile kadın savaşçılar vardı; en ünlülerinden biri Tomoe Gozen’di. Öncelikle belirtmekte yarar var, feodal Japonya’da kadınların dövüş eğitimi alması olağandışı değildi. 12. ve 19. yüzyıllar arasında, samuray sınıfındaki kadınlar, kılıç, naginata (ucunda kavisli bıçak olan sırıklı silah), ok ve yay kullanmak için eğitilirlerdi. Buna karşın, bu kadın savaşçıların görevi (onna bugeisha olarak bilinirler) tabiatı gereği savunmacı olmalarıydı ve onlardan düşman saldırısı sırasında kendilerini ve evlerini korumaları bekleniyordu. Tomoe’yi hemcinsi diğer kadın savaşçılardan ayıran şey, savunmada değil saldırı pozisyonunda olmasıydı.
İlginç bir şekilde, Tomoe’den sadece Heike’nin Hikayesi (The Tale of the Heike) olarak bilinen 12. Yüzyılın sonrasına ait Genpei Savaşının destansı hikayesinde bahsedilir. Bu edebi eserin yanı sıra, Tomoe’nin yaşamının başka hiçbir yazılı kaydı bulunmuyor, bazılarını kahramanın sadece bu destanın yazarı tarafından yaratılmış kurgusal bir karakter olduğuna inandırıyor. Her şeye rağmen, Tomoe, Heike’nin Hikayesinde şöyle tanıtılıyor:
Tomoe’nin doğumu ve erken yaşamı hakkında herhangi birinin bilgi sahibi olması olasılık dışıdır. Tomoe Heike’nin Hikayesi’nde görünüşünde, samuray Minamoto Yoshinaka’ya hizmet ederken tasvir edilmiştir. Fakat bazıları, bunun efendi-hizmetçi ilişkisinden daha fazla olduğunu, ve Tomoe’nin Yoshinaka’nın eşi ya da metreslerinden biri olduğu tahmininde bulunmuşlardır. Heike’nin Hikayesi’nde kayıtlı olduğu gibi -Awazu savaşından önce de Tomoe muzzam bir savaşçıydı- Yoshinaka, kuzenlerinden biri olan Minamoto Yoshitsune’yle karşı karşıya geliyor.
Düşmanı tarafından ağır kayıplar verdirildiği için, savaş Yoshinaka için kötü geçiyor. Yoshinaka’nın 300 kişilik ordusu Yoshitsune (6000 kişilik ordusu olan) tarafından içlerinde Tomoe’nin de olduğu beş savaşçıya düşürülüyor. Bu noktada, Yoshinaka, bir kadınla birlikte ölmesinin utanç verici olacağını belirterek Tomoe’ye meydanı terketmesi için emir veriyor, bu da oranın hala bir erkek dünyası olduğunu hatırlatıyor. Tomoe, düşman savaşçılardan birinin başını uçurduktan sonra, istemeyerek Yoshinaka’nın emrine itaat ediyor. Bundan sonra, Tomoe tarihe karışmış ve kaderi çeşitli insanlar tarafından speküle edilmiştir.
Heike’nin Hikayesi’nin geniş çaplı versiyonu olan Genpei Seisuiki’de, örneğin; Tomoe’nin Wada Yoshimori tarafından yenildiği ve onun cariyesi olmaya zorlandığı söylenmektedir. Başka bir hikayede ise, onun rahibe olduğu söyleniyor. Üçüncü hikayede, Tomoe’nin düşmanlarını öldürerek Yoshinaka’nın intikamını aldığı söyleniyor. Bundan sonra da, lordun başını alarak denize yürüyor ve kendi hayatına son veriyor, Yoshinaka’nın başının düşman tarafından kirletilmeyeceğini güvence altına alıyor.
Yüzyıllar boyunca, Tomoe tam bir ikon haline geliyor ve 15. Yüzyılda “Tomoe” adlı bir Noh oyununun yanı sıra, 18. Yüzyılda “Onna Shibaraku” adlı bir kabuki oyununda yer alıyor. Ayrıca, Tomoe ve savaş alanındaki kahramanlıklarının tahta baskıları (ukiyo-e) üretilmektedir. Bugün bile, Tomoe; anime, manga, video oyunları gibi mecralarda hala tasvir edilmektedir.
Kaynakça
Bernard, C., 2015. Badass Chicks in Japanese History: Tomoe Gozen. [Online]
Everton, M., 2015. Lady of Legacy: Tomoe Gozen. [Online]
http://darlingmagazine.org/lady-of-legacy-tomoe-gozen/
Griffiths, A., 2014. Tomoe Gozen – Female Samurai Warrior. [Online]
http://www.historyoffighting.com/tomoe-gozen.php
Szczepanski, K., 2015. The Most Famous Female Samurai: Tomoe Gozen. [Online]
The Asiatic Society of Japan, 1918. Transactions of the Asiatic Society of Japan: Vol. XLVI, Part II. [Online]
http://library.uoregon.edu/ec/e-asia/read/heike-whole.pdf
(Contains a translation of The Tale of the Heike)
www.kabuki21.com, 2015. Onna Shibaraku. [Online]
http://www.kabuki21.com/onna_shibaraku.php
www.military-history.org, 2011. Female Samurai Warriors. [Online]
Yazının orijinali için:
Redaksiyon: Arman Tekin
Editör: Serkan Alpkaya
Turkish
English
French
German
Spanish