Çevirmen: Ceyda Aydın
Diğer gündem içeriklerimiz için tıklayınız.
Arşiv, 100 yıl sonra Tutankhamun keşfine yeni bir ışık tutuyor
Burada sakalsız şekilde görünen Tutankhamun’un altın maskesi, yansımaları engellemek amacıyla fotoğrafçı Harry Burton tarafından parafin mumu ile kaplanmıştır.
Luxor’da bulunan antik Mısır kralı Tutankhamun’un mezarı, modern arkeolojinin yaptığı en ünlü keşiflerden biridir.
Oxford Üniversitesi’nin Bodleian Kütüphaneleri’nde açılan yeni sergi – Tutankhamun: Arşiv Kazısı – İngiliz Mısır Bilimci Howard Carter ve ekibi tarafından yapılan keşfin 100. yıldönümünü belirtiyor.
Fotoğrafçı Harry Burton’ın kadrajına yakalanan etkileyici görseller, Carter’ın arşivinden mektuplar, haritalar, çizimler ve günlükler ile birlikte, 10- yıldır kazısı devam eden mezarın hikayesine yeni bir ışık tutuyor. Bu mezar, antik Mısır’dan günümüze sağlam ulaştığı bilinen ilk kraliyet mezarıdır.
Fotoğraflar ayrıca Carter’ın yalnız başına bir kahraman algısına meydan okumaktadır ve genellikle üstten bakılan yetenekli Mısırlı işçilerin katkılarına dikkat çekmektedir.
İsmi bilinmeyen Mısırlı bir oğlan, Tutankhamun’un mezarında bulunan bir kutudan çıkarılan ağır, kıymetli taşlarla süslü kolyeyi takarak antik ve modern Mısır’ı bir araya getiriyor. Daha sonraları ise birçok kişi fotoğraftaki oğlanın kendisi olduğunu iddia etmişti. Carter’ın ekibine yardımcı olan Gurna’lı Hüseyin Abd el-Rassul de bunlardan biridir. Ancak hiçbir iddia doğrulanamadı.
Bu fotoğraf, sergide ilgi odağı olan parçalar arasında. İki ustabaşı ve bir oğlanı, mezar odasını açabilmek için aradaki bölme duvarı dikkatlice sökerken gösteriyor.
Ahmed Gerigar, Gad Hassan, Hussein Abu Awad ve Hussein Ahmed Said isimli dört Mısırlı ustabaşının Carter’ın yayımlarında adı geçmiştir ve bu kişilere teşekkür edilmiştir. Ancak, fotoğraflanan işçiler arasından onları tanıyabilmek mümkün değildir.
Serginin yardımcı müdürlüğünü yapan Mısırbilimci Dr. Daniela Rosenow, Carter tarafından 50’den fazla yerli işçinin işe alındığını ve kazı alanında çocuklar da dahil olmak üzere düzinelerce işçi bulunduğunu belirtiyor.
İsimleri kayıt altına alınmamış olsa da Dr Rosenow’a göre bu fotoğraflar bir sömürge klişesi olan tek kişilik keşif algısına meydan okuyor.
‘‘Bu fotoğraflar aracılığıyla Mısırlıların can alıcı katkılarını görebiliyoruz ve bu, elimizde sadece hikâyenin tek bir yüzü olduğunu gözler önüne seriyor.’’
Bu çarpıcı ve kasten pozlanmış fotoğraf Carter’ın ekibini altın kaplamalı bir mabet kapısını açarken gösteriyor. Carter çömelmiş, asistanı Arthur Callendar ve kimliği belirsiz bir Mısırlı arkasında duruyor. Bu fotoğraf, mezarın keşfinin dünya çapında duyulmasına ve Carter’ın İngiliz bir maceracı olarak ünlenmesine yardımcı olmuştur.
Burton’ın kadrajından Tutankhamun’un dış tabutunun yakın görüntüsü, genç kralın alnını süsleyen mavi kantaron çiçekleri ve zeytin yapraklarından oluşan çelenk üzerine odaklanıyor. Güneşe maruz kaldıktan kısa bir süre sonra, üzerindeki doğal malzemeler parçalanmıştır. Günümüzde varlığı ancak bu çarpıcı görsel aracılığıyla korunuyor.
İngiliz cerrah Douglas Derry, 11 Kasım 1925’te başlayan ‘‘bilimsel muayene’’ sırasında Tutankhamun’un mumyalanmış vücuduna ilk kesiyi atıyor. Derry’nin Mısırlı iş arkadaşı Dr Saleh Bey Hamdi, sağında duruyor. İzleyenler arasında Mısır Antik Eserler Birliği genel müdürü Fransız Carter, Pierre Lacau ve bir Mısırlı memur da bulunuyor.
Tutankhamun’un mumyalanmış vücudunda bulunan saf altın maskesi, mezarda keşfedilen en ikonik nesnelerden biridir.
Carter tarafından çizilen bu resmin konusu, çakal başlı ölüm tanrısı Anubis’in bir heykeli. Çizim notlar ve ölçümler de içeriyor. Bir ressamın oğlu olan Carter, hiçbir resmi akademik yeterlilik kazanmadan ve arkeolojiye yönelmeden önce ressam olarak eğitilmişti.
Carter, gömü alanının doğusunda bulunan bir depoya ‘‘Hazine’’ adını verdi. Burton bu fotoğrafta biraz ürkütücü biraz da çarpıcı bir etki yaratmak için gizli ışıklandırma kullanıyor ve tanrı Anubis’in heykelini ön plana çıkartıyor.
Bölüm Editörü: Burak Erdem
Turkish
English
French
German
Spanish