Ahmet Ertegün’ün Müzik Dünyasına Kazandırdığı 11 Önemli Şarkı

Yazar: Arman Tekin

Yakın zamanda yaşamı ve dünya müziğine olan katkısını, ölüm yıl dönümünde çevirisini yayınlayarak saygı ve sevgiyle andığımız Ahmet Ertegün’ün bize kazandırdığı sanatçılar ve onların bize kattığı güzel şarkılardan sizler için bir liste yaptık.

• Joe Turner –Shake, Rattle and Roll – 1954

Diğer bir deyişle “Big” Joe Turner, Blues müziği ilk icra edenlerden. Birçok plak şirketi ile blues müziğin ilk örneklerini icra etmiş ve bu ona “Blues müziğin babası” unvanını kazandırmıştır. 1951 yılına gelindiğinde Ahmet Ertegün ve kardeşi Nasuhi Ertegün tarafından keşfedilmesiyle birlikte Atlantic Records günleri başlamış. Bu çatı altında 1954’te çıkan ve günümüzde bile hala dinlenen şarkısı “Shake, Rattle and Roll” hiti ile gençlerin sevgilisi olmuştur. Şarkı 1954’te Bill Haley&The Comets ve 1955’te Elvis Presley tarafından yorumlanmış ve ününü yorumlayan şarkıcılarla birlikte arttırmıştır. Ayrıca 1955 yılı yapımı “Rhythm and Blues Revue” adlı tiyatral filmde de kendisi gibi birçok R&B müzisyeni arasında yer alarak bu şarkıyı seslendirmiştir. Turner, başta “Roll ‘Em Pete”, sonrasında ise “Shake, Rattle and Roll” şarkısıyla birlikte Rock’n’ Roll müziğin başlamasındaki öncü rolüyle önemli bir yer tutmaktadır.

• Ray Charles – Mess Around – 1953

Blues müziğinin “dahi” isimleri arasında gösterilen Ray Charles, California plak şirketi ve öncesinde çalıştığı plak şirketlerinde “Confession Blues” ve benzeri hit şarkıları ile tanınmaya başlamıştı. Lakin gerçek anlamda tanınması ve üne kavuşması ise Atlantic Records ile olmuştur. Kaydını dinledikten sonra kendisini bünyelerine katan Ahmet Ertegün, Charles’ın Nat King Cole ve Chris Brown gibi kişilerden esinlenerek yaptığı müziği, kendi bestesi “Mess Around” ile ileri götürmüştür. “Boggie-Woogie” olarak adlandırılan tarzda piyano çalış sitiliyle bilinen Clerance Smith’in “Pinetop’s Boogie Woogie” şarkısından ilham alınarak yapılmış şarkının 1953’te Atlantic Records etiketiyle çıkmasıyla birlikte Ray Charles kariyerinde bir çıkış yakalamıştı.  Bu nedenle şarkı büyük bir  öneme sahiptir. Şarkı The Animals grubu tarafından da 1965’te yorumlanmıştır. Ayrıca buraya not düşmüş olalım; 2004 yılında Ray Charles’ın hayatını anlatan “Ray” adlı filmde de bu şarkıya ve Ahmet Ertegün’e değinilmiş. İzlemenizi öneriyoruz.

• Ray Charles – I Got a Woman – 1954

“Mess Around” şarkısıyla gerçek bir çıkış yapan Ray Charles, grubu ile turnedeyken arabanın arkasında yazdığı ve radyoda dinledikleri “Jesus All The World To Me” adlı şarkının müziği, onlara bu sözlerin üstüne bir beste yapmasıyla başka bir hal almıştı. Ahmet Ertegün ile Jerry Wexler’ı arayan Charles, bir an önce şarkıyı dinletmek istemişti. Ertegün ile Wexler dinlediği bu ve bunun arkasından gelen bütün şarkıları hayranlıkla dinlemiş ve bir anca şarkıyı kaydetmişlerdi. Bu şarkı ise Ray Charles’ın kariyerinin hiti olmuş ve onu R&B müzik listelerinde ilk sıraya taşmıştır. Ayrıca şarkı “Soul” müziğini oluşturmasıyla önem arz etmektedir.  Şarkı 1994 yılında Beatles’ın yorumuyla “Live at the BBC” albümünde de yer almıştır.

• Drifters- There Goes My Baby – 1959

1950 yılında “Billy Ward and Dominoes” adıyla kurulan grup 1953’e gelindiğinde Ahmet Ertegün’ün keşfetmesiyle birlikte Atlantic Records ile sözleşme imzalayarak “Drifters” adını almıştı. 1959 yılına gelindiğinde o dönem bestecilik yapan ikili Leiber ile Stoler sözlerini grubun vokallerinden Ben. E. King’in yazdığı “There Goes My Baby” şarkısını stüdyoda kaydettikten sonra Ahmer Ertegün’ün iş arkadaşı Jerry Wexler’e dinletti. Jerry Wexler beğenmedi ve sonrasında ikili de şarkı için benzer düşünceler içine girdi. Derken Ahmet Ertegün’ün tepkisi “Muhteşem! Bir hit parça yakalamışsınız ve farkında değilsiniz.” oldu. Bunun üzerine Leiber ile Stoler tarafından yeniden düzenlenerek satışa çıkan şarkı hem R&B hem de pop listelerinde bir numaraya yükselen bir hit olarak tarihe geçti. Şarkı daha sonra Donna Summer tarafından da yorumlanınca yeniden hit oldu. Rolling Stones dergisi 2010 yılında “Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı”‘nda yer buldu.

Not: Bu şarkı dinlendikten sonra bu şarkıyı anımsamanın yanında ilk başta bir şarkıya benzetip aklınıza getiremeyebilirsiniz. Bu noktada yardımcı olalım; grubun vokallerinden Ben. E.King’in Leiber ve Stoler ile birlikte yazdığı ve Rolling Stones dergisi’nin 1999 yılında”Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı” içinde gösterilen hit olan “Standy by me” şarkısına çok benzemektedir. Tabi burada Ben. E. King‘in etkisi büyüktür ve o da 2012 yılında “Yükselişte Olan Şarkı” ödülünü almıştır. Şarkı Adriano Celentano’dan John Lennon’a birçok isim tarafından yorumlanarak ününü korumaya devam etmiştir.
Not 2: Kendilerini bu şarkılarla kanıtlayarak Rolling Stones dergisi’nin 1985 yılında “Şarkı Sözü Yazarları Onur Listesine” hak kazanan Leiber ve Stoller, Elvis Presley için yazdıkları “Love Me”, “Jailhouse Rock” ve “Loving You” gibi şarkılarla kariyerlerinde büyük başarılar elde ettiler.

• Sonny&Cher – I Got You Babe – 1965

Müzik tarihinin en iyi ikililerinden Sonny&Cherilk olarak Frank Sinatra’nın plak şirketi olan Reprise Records’tan 1964’te çıkan “Baby Don’t Go” adlı şarkıyla “Ceaser ve Cleo” sahne adıyla tanındılar. Bestesi Sonny Bono’ya ait olan şarkı Amerika’da hit olurken, Kanada’da müzik listelerinde bir numaraya yükselmişti. Şarkıyı arabasındaki radyodan dinleyen Ahmet Ertegün onlarla sözleşme imzaladı. Daha önce de Bobby Darin ile şirketin pop müziğe adım atmasını sağlayan Ahmet Ertegün, bu ikiliyle pop müzikte başarılar elde edebileceğinden emindi. Yıl 1965’i gösterdiğinde Sonny Bono yazmış olduğu “I Got You Babe” şarkısını dinletti ve herkes şarkıya bayıldı. Ardında piyasaya sürülen şarkı Amerika, İngiltere ve Kanada’daki müzik listelerinde bir numaraya yükseldi. Şarkı Rolling Stones Dergisi’nin 2004 yılında “Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı” içinde yer aldı. İkili 1971 yılında ise kendi adlarıyla yaptıkları “Sonny&Cher Comedy Hour” varyetesini boşanıncaya değin devam ettiler.

• Buffalo Springfield – (Stop, Hey What’s That Sound) For What It’s Worth – 1966

1966 yılında Stephen Stills, Neil Young, Bruce Palmer ve Dewey Martin tarafından menajerleri Barry Friedman’ın teşvikiyle kurulan Buffalo Springfield Ahmet Ertegün ile anlaşma imzaladıktan sonra ilk teklileri “Nowadays Clancy Can’t Even Sing” müzik listelerinde ilk 25’e girdiler. Sonrasında Stills bir gün halüsinojen kullandıktan sonra gördükleri ile ilgili bir şarkı yazdı. Şarkıyı dinleyen grup elemanları şarkıyı çok sevdiler ve ardından şarkı Ahmet Ertegün’e dinletildi. Çok beğenen Ertegün, dinledikten 3 gün sonra şarkıyı piyasaya sürdü. Atco Records etiketiyle müzik listelerinde ilk 10’a giren şarkı, dönemin Amerikan kültürünün gençlik isyanını yansıtan ilk büyük marş haline geldi. Ancak grup 1968’de dağıldıklarını açıkladı.

• Iron Butterfly – In A Gadda Da Vida – 1968

Sunset Strip’te çıkan rock’n’roll gruplardan biri Buffalo Springfield’ın bateristi Dewey tarafından Ahmet Ertegün’e önerildi. Ahmet Ertegün ilk kayıtlarına bakarak çok iyi bulmasa beğenerek onlarla sözleşme imzaladı. Grubun ilk çıkardığı şarkı iyi bir oranda satış yapınca gruba yönelik talebi de beraberinde getirdi. Daha sonrasında grubu ziyarete giden Ertegün asetta da şarkının ismini gördü ve ne anlama geldiğini sordu. Grubun lideri baterist Ron Bushy aslında onun ‘In a Garden of Eden’ diye yazıldığını ama grubun vokali Doug Ingle’ın sarhoşken sözlerle oynamaları sebebiyle “In A Gadda Da Vida” olarak kaldığını söyledi. Bunun üzere Ertegün böyle kalması gerektiğini ve bunun doğu spiritüalizm hissini yansıttığını belirtti ve şarkı bu isimle çıktı. Şarkının 18 dakika sürmesi ve şarkı sırasında bateristin bagetini düşürdüğünün belli olmasına rağmen şarkı üniversite gençliği arasında hit oldu ve müzik listelerinde ilk beşteki yerini iki yıl korumayı başardı.

• Crosby&Still&Nash&Young (CSNY) – Ohio – 1970

Aslında 1968 yılında dağılan Buffalo Springfield grubunun üyelerinin birçoğunun tekrar bir araya gelmesiyle oluşan grup, Crosby&Still&Nash&Young (CSNY) adıyla kuruldu. Grup üyelerinden Neil Young’ın 15 Mayıs 1970’te Kent Devlet Üniversitesi kampüsünde düzenlenen bir protesto sırasında dört tane öğrencinin öldürülmesini konu alan bir makaleyi okuduktan sonra “Ohio” şarkısını yazdı ve kaydederken de Ahmet Ertegün grubun yanındaydı. Şarkı Amerika’da ve Kanada’daki müzik listelerinde ilk 20’nin içinde yer alan bir hit olmuştu. Young’ın şarkının sözlerinde açıkça dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon’ın ismini geçirmesi çok cesur bir hareketti. Öyle ki şarkının o dönemde birçok radyoda çalınması yasaklandı. Rolling Stones Dergisi’nin 2004 yılındaki “Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı” listesi içinde yer alan şarkı, 2010’da Guardian gazetesinde yayınlanan bir makalede “En İyi Protest Şarkı” olarak gösterildi. 1970’lerin aksine şarkı bugün hala bütün radyolarda çalınmaya devam etmektedir.

• Derek and the Dominos– Layla–1971

Ahmet Ertegün tarafından Wilson Pickett onuruna verilen partide keşfedilen Erip Clapton, sonrasında Ertegün’ün teşvikiyle 1960’lı yıllarda sırasıyla Yardbirds, Cream ve Blind Faith gibi önemli gruplarda başarılara imza atarak belli bir üne kavuştu. 1970’lere gelindiğinde solo bir kariyere yönelen Clapton 1971 yılında “Layla” şarkısını yazdı. Clapton, şarkıyı George Harrison ile evli iken aşık olduğu Pattie Boyd için “Leyla ile Mecnun” hikayesinden esinlenerek yazmıştı. Şarkı sadece Amerika’da değil Dünya çapında müzik listelerinde ilk 10’da yer alan bir hit oldu.  Şarkı ayrıca Rolling Stones Dergisi’nin 2004 yılındaki “Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı” listesi içinde yer alırken 1993’te de “En İyi Rock Şarkısı” Grammy Ödülünü aldı.

• Led Zeppelin – Stairway to Heaven – 1971

1968 yılında Jimmy Page, Robert Plant, John Paul Jones ve John Bonham tarafından kurulan Led Zeppelin’i Atlantic Records’a bağlayan Ahmet Ertegün’ün iş arkadaşı Jerry Wexler’dı ama grup Ahmet Ertegün’e emanetti. Ertegün ise yaşadığı süre boyunca tüm Led Zeppelin’in konserlerine giderek onların yanında olmuştu. 1969 yılında ilk albümleri “Led Zeppelin”i çıkaran grup, bu albüm ile Amerika’daki müzik listelerinde ilk 10’a girerek ses getirdi.  Sonrasında yine aynı yıl “Whole Lotta Love” tek şarkı olarak çıkarak büyük bir hit olurken, 1971 yılına gelindiğinde “Led Zeppelin IV” albümü ile Led Zeppelin’in dünya müzik listelerinde en büyük grup olarak tarihe geçti. Albümün en can alıcı hit şarkısı ise “Stairway to Heaven” adlı şarkıydı. Şarkı grubun konser hazırlıkları sırasında Jimmy Page’in gitar akoru yaparken, Robert Plant’in bir anda ilham gelerek yazdığı sözlere kendi bile inanamamıştı. Şarkı tüm dünya listelerinde üst sıralarda yer bulan şarkıdaki Jimmy Page’in gitar solosu gelmiş geçmiş en iyi solo olarak görüldü.

• Rolling Stones – Brown Sugar -1971

1961 yılında kurulan grupta vokalde Mick Jagger, gitarda Keith Richards ve bateride Charlie Watts grubun değişmez üyeleriydi. Grup 1965 yılında çıkan “(I Can’t Get No) Satisfaction” şarkısıyla dünya müzik listelerinde bir numaraya yükselerek gerçek anlamda süperstar konumuna eriştiler. Bunda İngiliz rock grubu “The Beatles”‘ın turnelere çıkmamasının da büyük bir etkisi vardı. Yani ortada bir boşluk vardı ve onu çok iyi dolduruyorlardı. 1971 yılında Ahmet Ertegün büyük uğraşlar sonunda Rolling Stones grubunun Amerika hakları konusunda anlaşmaya vardı. Ahmet Ertegün, grubu asla yalnız bırakmayarak ölene dek stüdyo provalarında ve tüm konserlerinde onlara eşlik etti. Derken 1971 yılında çıkan “Sticky Fingers” albümü grubun tarihindeki en çok satış yapan albümü oldu. Albümdeki “Brown Sugar” şarkısı ise aslında Mick Jagger tarafından “Black Pussy” olarak isimlendirilmişti ancak albümde ismi değiştirilmişti. Şarkıda siyahi bir köleye efendisi tarafından uygulanan cinsel şiddete maruz kalma ve uyuşturucu konu edilmiştir. Şarkı ise tüm dünya müzik listelerinde haftalarca bir numarada kaldı.

Ahmet Ertegün’ün ile ilgili diğer yazımız için:

Ahmet Ertegün’ün Kendi Sözleriyle: Atlantic Records’un Hikayesi